Obowiązek nauki
OBOWIĄZEK NAUKI – po ukończeniu szkoły podstawowej
spełnia się przez uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadpodstawowej albo w formach pozaszkolnych,
spełnia się przez uczęszczanie na zajęcia realizowane w placówkach publicznych i niepublicznych posiadających akredytację,
może być spełniany również przez uczęszczanie do szkoły za granicą, w tym na podstawie umów międzynarodowych lub porozumień o współpracy bezpośredniej zawieranych przez szkoły, jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej lub w ramach programów edukacyjnych Unii Europejskiej oraz przy przedstawicielstwie dyplomatycznym innego państwa w Polsce,
uczeń, który ukończył szkołę ponadpodstawową przed ukończeniem 18 roku życia, może również spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie do szkoły wyższej lub na kwalifikacyjne kursy zawodowe.
Za spełnianie obowiązku nauki uznaje się również udział dzieci i młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu głębokim w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, organizowanych zgodnie z odrębnymi przepisami.
Zgodnie z art. 37 ust.1 Prawa Oświatowego na wniosek rodziców dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w których obwodzie dziecko mieszka, lub dyrektor szkoły ponadpodstawowej, do której dziecko uczęszcza, może zezwolić na spełnianie przez dziecko odpowiednio obowiązku nauki poza szkołą oraz określa warunki jego spełniania. Dziecko spełniając odpowiednio obowiązek szkolny lub obowiązek nauki w tej formie może otrzymać świadectwo ukończenia poszczególnych klas danej szkoły lub ukończenia tej szkoły na podstawie egzaminów klasyfikacyjnych przeprowadzonych przez szkołę, której dyrektor zezwolił na taką formę spełniania obowiązku szkolnego lub nauki.
Zgodnie z art. 40 Prawa Oświatowego rodzice dziecka spełniającego obowiązek nauki, na żądanie wójta gminy (burmistrza, prezydenta miasta), na której terenie dziecko mieszka, są obowiązani informować go o formie spełniania obowiązku nauki przez dziecko i zmianach w tym zakresie.
Rodzice dziecka realizującego obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą, na podstawie zezwolenia, o którym mowa w art. 37 ust. 1 Prawa Oświatowego, obowiązani są do zapewnienia dziecku warunków nauki określonych w tym zezwoleniu.
Przez niespełnienie obowiązku nauki rozumie się nieusprawiedliwioną nieobecność w okresie jednego miesiąca na co najmniej 50%:
1. obowiązkowych zajęciach edukacyjnych w szkole podstawowej, szkole ponadpodstawowej lub placówce,
2. zajęć w przypadku spełniania obowiązku nauki w sposób określony w art. 36 ust. 9 pkt 2 i w przepisach wydanych na podstawie art. 36 ust. 16 Prawa Oświatowego.
EGZEKUCJA OBOWIĄZKU SZKOLNEGO I NAUKI
Zgodnie z art.35 Prawa Oświatowego nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18 roku życia.
Zgodnie z art. 42 Prawa Oświatowego niespełnienie obowiązku nauki podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Na gruncie ustawy egzekucyjnej obowiązek nauki należą do kategorii obowiązków o charakterze niepieniężnym ( art.2 § 1 pkt 10)
Środkiem przymuszającym do wyegzekwowania obowiązku nauki jest grzywna w celu przymuszenia.
Grzywny nie stosuje się wobec ucznia, jako osoby małoletniej. Zgodnie z art. 120 § 2 ustawy egzekucyjnej, nieuczęszczanie dziecka do szkoły skutkować będzie nałożeniem grzywny na jego przedstawicieli ustawowych. Tym samym egzekwowany będzie rodzicielski obowiązek zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia.
Niespełnienie obowiązku nauki powinno spowodować podjęcie przez wierzyciela czynności prawnych zmierzających do zastosowania środka egzekucyjnego:
1. wystosowanie upomnienia – art. 15 ustawy egzekucyjnej. Adresatem upomnienia jest zobowiązany (w tym przypadku rodzic bądź opiekun prawny). Wymagana jest forma pisemna, zaś treść upomnienia to wezwanie do wykonania obowiązku, z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Dla celów dowodowych konieczne jest takie doręczenie upomnienia, aby można było ustalić dzień (datę), w którym doręczenie nastąpiło – czyli, w razie korzystania z drogi pocztowej, za zwrotnym poświadczeniem odbioru.
Zgodnie z § 1 Rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 05 stycznia 2021 r. w sprawie wysokości kosztów upomnienia doręczanego zobowiązanemu przed wszczęciem egzekucji administracyjnej (Dz.U. z 2021 r., poz. 67) koszty upomnienia wynoszą 16,00 zł.
2. wystawienie tytułu wykonawczego – art. 26 § 1 i art. 27 ustawy egzekucyjnej. Po upływie siedmiu dni, od dnia doręczenia upomnienia, wierzyciel może dokonać kolejnej czynności zmierzającej do zastosowania środka egzekucyjnego w postaci grzywny w celu przymuszenia. Jest nią wystawienie tytułu wykonawczego, o treści wyznaczonej art. 27 § 1 ustawy egzekucyjnej. Wzór tytułu wykonawczego związanego z obowiązkami o charakterze niepieniężnym ustalono aktualnie na podstawie załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 12 stycznia 2021 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (Dz. U. 2021, poz. 176).
3. wystąpienie z wnioskiem o wszczęcie egzekucji – art. 26 § 1 i art. 28 ustawy egzekucyjnej. Następnie wierzyciel występuje z wnioskiem o wszczęcie egzekucji. Zgodnie z wymogiem art. 28 ustawy egzekucyjnej, ponieważ egzekucja dotyczy w omawianym przypadku obowiązku o charakterze niepieniężnym, dyrektor – wierzyciel powinien wskazać we wniosku środek egzekucyjny. Jest nim grzywna w celu przymuszenia – art. 1a pkt 12 lit.b i art. 119 ustawy egzekucyjnej.
Wniosek oraz tytuł wykonawczy z załączonym dowodem doręczenia upomnienia składa się w organie egzekucyjnym, którym jest właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego.
W toku postępowania egzekucyjnego, prowadzonego przez organ egzekucyjny, dyrektor może występować z wnioskami i środkami procesowymi przysługującymi wierzycielowi. Może zastosować zażalenie na postanowienia oraz występować z wnioskami o zawieszenie lub umorzenie postępowania egzekucyjnego.
ZADANIA ORGANU EGZEKUCYJNEGO ZWIĄZANE Z EGZEKUCJĄ OBOWIĄZKU NAUKI
Gmina – zgodnie z ustawą Prawo oświatowe – kontroluje spełnianie obowiązku nauki przez młodzież zamieszkałą na terenie gminy.
Organ egzekucyjny podejmuje następujące działania:
1. Doręcza rodzicom (opiekunom prawnym) absolwenta szkoły podstawowej/ucznia mieszkającego na terenie gminy, pisemne upomnienie wzywające do spełniania obowiązku nauki.
2. W przypadku braku spełnienia obowiązku nauki w ciągu 7 dni od daty doręczenia upomnienia wystawia tytuł wykonawczy stosowany w egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym.
3. Podejmuje działania doprowadzające do wykonywania obowiązku podlegającego egzekucji, czyli wymuszeniu na rodzicach (opiekunach prawnych) pożądanych zachowań dziecka i samych rodziców, drogą zastosowania grzywny w celu przymuszenia; doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego oraz postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia.
Wysokość grzywny w celu przymuszenia wynosi 100 zł.
Wysokość opłaty za wydanie postanowienia o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia wynosi 10 zł.
Koszty upomnienia wynoszą 16 zł.
Informacje dodatkowe:
Grzywna w celu przymuszenia może być nakładana kilkakrotnie. Każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać kwoty 10.000 zł, a grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą łącznie przekroczyć kwoty 50.000zł (art. 121 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).
Zobowiązanemu – rodzicowi dziecka niespełniającego obowiązku szkolnego- służy prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzenia całego postępowania egzekucyjnego (art. 33,34 w/w ustawy) oraz prawo wniesienia zażalenia na postanowienie o nałożeniu grzywny.
W razie wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym (regularnego posyłania dziecka do szkoły), nałożone, a nieuiszczone lub nieściągnięte grzywny w celu przymuszenia podlegają umorzeniu (art.125 w/w ustawy).
1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr.78, poz.483, ze zm.)- art. 70.1
2. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tj. Dz. U. z 2023r. poz. 900.) zwana dalej „ustawą Prawo oświatowe”,
3. Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. Dz.U. 2022r. poz. 479 ze zm.) zwana dalej „ustawą egzekucyjną”.
4. Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 5 stycznia 2021 r. w sprawie wysokości kosztów upomnienia doręczanego zobowiązanemu przed wszczęciem egzekucji administracyjnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 67),
5. Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 12 stycznia 2021 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1856 ze zm.)